معماری
و موسیقی
معماری و موسیقی
جمیع هنرهای دنیا اعم از تجسّمی و غیر تجسّمی برآمده از روح و احساسات درونی خالق اثرمی باشد. در تمامی این هنرها ، تاثیر و تلفیق دیگر هنر پوشیده نیست. بدین معنا که برای هر چه بهتر ساختن و جلوه دادن اثر هنری لازم است به میزان هرچند مختصر از سایرعلوم وبه خصوص هنرها بهره مند گردید. ( سینما و موسیقی )- ( ادبیات و ترانه )- ( معماری و مجسمه سازی ) و … . در این مجال کوتاه به بررسی ارتباطات معماری و موسیقی و بیان تشابهات و تاثیرات آنها بر یکدیگر می پردازیم .
- آشنایی با برخی مفاهیم مشترک :
۱ - ایده خلق اثر :
چگونگی برخورد با موضوع است، یعنی کیفیت و محتوای اثر
- در معماری : بر اساس سبک خواسته شده ، موقعیت ، نیازهای فیزیکی طرح و … حاصل می شود .
- در موسیقی : تعیین سبک موسیقی ، ریتم و ضرب آهنگ و … به عنوان ایده های اصلی اثر هستند .
۲- هماهنگی در معماری ، رنگ بندی در موسیقی :
ترکیب عناصر معماری در یک فضا مستلزم سازماندهی واستفاده از الگوهایی است که این عناصر را به صورت معنی داری به هم ربط می دهد.در موسیقی و در بحث تنظیم به منظور ایجاد حس بیشتر اثر و تاثیر و تلقین آن بر شنونده با استفاده از نحوه اجرا و ترکیب سازها می توان به هماهنگی توام با تنوع
۳ - تنوع و یکنواختی
استفاده تکراری از عناصر فضایی در معماری و کاربرد مکررّ از یک ضرب و ریتم در موسیقی ممکن است به ترکیبی یکنواخت و خسته کننده منجر شود. از طرفی دیگر، تنوع طلبی افراطی به منظور ایجاد جذابیت بیشتر در آثار باعث ایجاد نوعی آشفتگی و هرج ومرج دیداری و شنیداری می گردد
وحدت، تنوع ، آشفتگی و انسجام به گونه ای که هماهنگی و تنوع را با هم جمع کند در آثار هنری بسیار اهمیت دارد .
۴- ریتم و سکون :
- تعریف ریتم : به عنوان یک قاعده کلی ، بر اساس تکرار عناصر درفضا و زمان شکل می گیرد.
- در معماری : ساده ترین نوع آن تکرار منظم عناصر معماری در امتداد یک خط مستقیم است.
سکون و توقف با مفهوم مکث در معماری جنبه ای کاربردی دارد. پاگرد پله ها ، میادین و گره های شهری از نمودهای کاربردی آن است. گاهی با ایجاد
یک عامل یا عنصر در فضای معماری و جلب توجه بیننده ، عامل مکث و سکون را می توان به خوبی پدید آورد. ( قرار گیری یک اثر هنری در راستای یک مسیر حرکتی )
در موسیقی : در اینجا نیز ریتم به عنوان پایه و سمبل ساخت موزیک مطرح می باشد. اگرچه که ریتم های کند و تند در موسیقی هر یک با توجه به شرایطی خاص طراحی و ساخته می شوند،لیکن مفهوم ریتم بدون سکون (سکوت) کاملا بی معناست. ترکیب حرکت نت ها و سکوتها در یک اثر موسیقی
برخواسته از ایجاد نوعی تنوع و نشاط در گوش شنونده است.
- برخی تاثیرات :
عوامل متعددی در ایجاد ایده ها و مفاهیم آثار موثرند. در این رابطه استفاده از نوعی موسیقی درفضاهای خاص معماری بسیار مد نظر است.در فضاهای با عملکرد فرهنگی ، هتری ، توریستی و … این موسیقی به تلطیف فضا کمک می کند. ضمن اینکه نوع و سبک موسیقی اجرایی بهتر است با ویژگی های
کالبدی فضای معماری هماهنگ گردد. (موسیقی همساز با معماری ) .
در زمینه تاثیرات این دو هنر بر یکدیگر می توان گفت که :
تاثیر موسیقی بر معماری با انگیزه کیفیت بخشیدن به فضا کاملا واضح و مستقیم است. ( کاربرد در مراکز تفریحی- فرهنگی ).
تاثیر معماری بر موسیقی را می توان به ساخت ملودی ها و آهنگهایی درباره برخی آثار فرهنگی و تاریخی به عنوان یک اثر یادمانی خلاصه کرد.
همچنین گاهی برگزاری مراسم کنسرت در برخی مکان های تاریخی و فرهنگدار خاص تاثیر خود را بر نحوه برگزاری ( انتخاب و نواخت و آرایش ساز و سبک موسیقی ) خواهد گذاشت . در این زمینه علم طراحی صحنه نیز به یاری آن می شتابد